Τα χωριά του Δήμου Μαρωνείας-Σαπών μετρούν τεράστιες πληγές από το δημογραφικό, γι’ αυτό μερικά τείνουν να γίνουν «φαντάσματα». Όμως, εάν δοθούν μερικά κίνητρα, αυτή η κατάσταση βαθμηδόν μπορεί να αντιστραφεί
Η οικογένεια της Πόπης Γαλανάκη επέστρεψε από την Κομοτηνή στη Νέα Πέτρα, που μετράει λιγότερους από 30 κατοίκους και δίνει ένα διαφορετικό παράδειγμα για το τι εστί ποιότητα ζωής.
«Τα χωριά έχουν ερημώσει κι είναι πολύ κρίμα, γιατί την ποιότητα ζωής που θα βρουν εδώ, δεν θα τη ζήσουν σε καμία πόλη» διηγείται
Το μικρό χωριό της Νέας Πέτρας μετρούσε μόλις 47 μόνιμους κατοίκους στην επίσημη απογραφή του 2011. Δέκα και πλέον χρόνια αργότερα, ούτε 30 κάτοικοι δεν έχουν απομείνει…
Οι λόγοι για τους οποίους τα χωριά της Ελλάδας αδειάζουν, κι ακόμη περισσότερο της ακριτικής Ελλάδας, έχουν απασχολήσει πολλές φορές τον «Χ», στο πλαίσιο ρεπορτάζ πεδίου ακόμη και πανελλαδικών ερευνών.
Η αστυφιλία, η απουσία εργασιακών ευκαιριών στα χωριά, το κόστος μετακίνησης από και προς τις πόλεις, η έλλειψη υποδομών εκπαίδευσης κι υγείας, σε συνδυασμό με πανελλαδικά φαινόμενα, όπως η μεγάλη «ψαλίδα» θανάτων-γεννήσεων, η γήρανση του πληθυσμού, η ατεκνία κι άλλα πολλά, έχουν οδηγήσει την ελληνική ύπαιθρο σε σκηνικό ερήμωσης. Κωμοπόλεις της Ροδόπης έγιναν κεφαλοχώρια, κεφαλοχώρια κατάντησαν μικρά χωριά, ενώ μικρά χωριά τείνουν ακόμη και να εξαφανιστούν από τον χάρτη κατοικημένων.
Πίσω στις ρίζες
Δεν είναι όμως όλα μαύρα, όπως αποδεικνύει η ιστορία της οικογένειας της Πόπης Γαλανάκη, που μαζί με τον σύζυγο και τα παιδιά τους επέστρεψαν στον τόπο καταγωγής του συζύγου, το όμορφο χωριό της Νέας Πέτρας. Εδώ και τρία χρόνια, πλέον, ζουν χαρούμενοι στην ελληνική ύπαιθρο. Άλλωστε το χωριό της Νέας Πέτρας συνδυάζει τα καλά της υπαίθρου, χωρίς να αποστερείται των καλών της πόλης, αφού η Κομοτηνή είναι μόλις 15 λεπτά μακριά και το κεφαλοχώρι της Ξυλαγανής ακριβώς δίπλα.
«Εδώ είμαστε πάρα πολύ όμορφα, πάνω στους πρόποδες του βουνού» διηγείται η κα Γαλανάκη στον «Χ» και συνεχίζει: «προσωπικά μου αρέσει πάρα πολύ αυτή η ησυχία και όλη αυτή η άνεση που έχουμε κι εμείς και τα παιδιά, να πηγαίνουμε έξω και να απολαμβάνουμε το βουνό με τα πόδια ή τα ποδήλατα». Όπως εξηγεί με τον σύζυγό της εργάζονται στην Κομοτηνή, που βρίσκεται σε κοντινή απόσταση. Αρχικά δοκίμασαν την επιστροφή στο πατρικό του συζύγου της στη Νέα Πέτρα, κι όπως όλα δείχνουν πήραν τη σωστή απόφαση, αφού εδώ και τρεισήμισι χρόνια έχουν γίνει μόνιμοι κάτοικοι.
«Είναι πολύ διαφορετική η ποιότητα ζωής στο χωριό!» σημειώνει και προτρέπει κι άλλους κατοίκους πόλεων να ακολουθήσουν το παράδειγμα τους, «γιατί τα χωριά έχουν ερημώσει και είναι πολύ κρίμα, γιατί την ποιότητα ζωής που θα βρουν σε ένα χωριό δεν θα τη ζήσουν σε καμία πόλη, ούτε καν στην Κομοτηνή που είναι σχετικά μικρή πόλη».
Αφορμή να ζωντανέψει το χωριό τα Κούλουμα
Αφορμή για να επισκεφτούμε το χωριό ήταν η γιορτή της Καθαράς Δευτέρας, όπου στο χωριό μαζεύτηκε… περισσότερος κόσμος από όσοι είναι οι μόνιμοι κάτοικοι. Πιο συγκεκριμένα, με πρωτοβουλία ομάδας κατοίκων, που σιγά-σιγά προσπαθεί να επαναδραστηριοποιήσει τον τοπικό σύλλογο, αντάμωσαν κάτοικοι, καταγόμενοι και φίλοι.
Έξω από την παλιά έδρα του συλλόγου, όπου λειτουργούσε και μουσείο, σε μία πολύ όμορφη περιοχή ειδικά για φυσιολάτρες, οι οικογένειες είχαν την ευκαιρία να πετάξουν χαρταετό, να μην ανησυχούν για τα παιδιά τους, να παρασκευάσουν και να γευτούν χειροποίητα σαρακοστιανά εδέσματα, όπως ταραμά, τουρσί, χαλβά.
Έγινε μεγάλη προσπάθεια να διαδοθεί στόμα-στόμα και… κινητό-κινητό, μέσα από το διαδίκτυο, η εκδήλωση, που στέφθηκε με επιτυχία, εάν κρίνουμε από τη συμμετοχή.
Σύμφωνα με την Πόπη Γαλανάκη, στόχος είναι να διοργανώνονται ανά τακτά χρονικά διαστήματα, με διάφορες αφορμές τέτοια άτυπα ανταμώματα, «ώστε να μαζεύονται και να έρχονται πιο συχνά στο χωριό, γιατί οι μόνιμοι κάτοικοι είναι πολλοί λίγοι, οπότε είναι χαρά μας να κάνουμε τέτοιες διοργανώσεις, για να χαίρεται κι ο κόσμος»
Σβήνουν τα χωριά, δώστε κίνητρα επιστροφής
Ο Νέα Πέτρα Ροδόπης ανήκει στον Δήμο Μαρωνείας-Σαπών, έναν Δήμο της ηπειρωτικής ακριτικής Ελλάδας που έχει επηρεαστεί εξαιρετικά από το δημογραφικό πρόβλημα. Ο μόνιμος πληθυσμός του Δήμου Μαρωνείας-Σαπών έκανε «βουτιά» από 14.733 το 2011 σε 11.983 το 2021, δηλαδή μειώθηκε κατά 18,6% ή σε απόλυτους αριθμούς κατά 2.750.
Η ιστορία της Πόπης Γαλανάκη, πάντως, δείχνει ότι ακόμη υπάρχει κόσμος που θέλει να επιστρέψει πίσω στα χωριά, ιδίως όταν αυτά βρίσκονται κοντά σε πόλεις, άρα δεν στερούν από τους κατοίκους δικαιώματα όπως η εκπαίδευση, η υγεία, η κοινωνικοποίηση, η εργασία, οι ευκαιρίες. Ωστόσο, μόνο η βούληση των κατοίκων δεν επαρκεί για να επιστρέψει ικανός αριθμός μόνιμων διαμενόντων στα κοντινά χωριά, ώστε αυτά να μη σβήσουν. Πολιτεία αλλά και Τοπική Αυτοδιοίκηση οφείλουν να κινητροδοτήσουν την επιστροφή στην ύπαιθρο, όχι μόνο με επιδόματα προσωρινού χαρακτήρα, αλλά και με πιο «γενναίες» πολιτικές με επίκεντρο κυρίως τη μεγάλη στεγαστική κρίση που σε λίγα χρόνια αναμένεται να «σκάσει» στη χώρα μας, ταράζοντας τα θεμέλια της ελληνικής κοινωνίας και τον πυρήνα της ελληνικής οικογένειας, που βασίζεται μεταξύ άλλων στην ιδιοκατοίκηση. Τα ολοένα και περισσότερα εγκαταλελειμμένα άδεια σπίτια στα χωριά, μπορούν να δοθούν με άτοκα δάνεια σε οικογένειες που επιθυμούν να επιστρέψουν σε αυτά, εάν υπάρχει κατάλληλη βούληση από την Πολιτεία, στη μορφή ενός προγράμματος όπως οι παλιές εργατικές κατοικίες, αλλά αξιοποιώντας ήδη υπάρχουσα στεγαστική υποδομή.
Ειδάλλως, χρόνο με το χρόνο η ύπαιθρος της χώρας μας θα αδειάζει, με σοβαρούς κινδύνους, ακόμη κι εθνικούς, σε «ευαίσθητες» περιοχές όπως η ακριτική Θράκη. Όσο για την Τοπική Αυτοδιοίκηση, κι εκείνη με τη σειρά της δεν είναι άμοιρη ευθυνών, καθώς σε άλλους Δήμους της χώρας, έχουμε δει προσπάθειες χρηματοδότησης οικογενειών που επιστρέφουν σε «αποψιλωμένους» Δήμους με σημαντικές οικονομικές ενισχύσεις, όπως ο Δήμος Αγράφων που χορηγεί οικογένειες με 3.000€ για κάθε παιδί που γεννιέται στον τόπο.
Πηγή https://xronos.gr/ 20/3/2024