Το Θρακικό Πέλαγος αποτελεί μια περιοχή μοναδικής ομορφιάς, σημαντικής οικολογικής αξίας
και πλούσιας άγριας ζωής. Παράλληλα, για τους αλιείς αποτελεί κι έναν από τους
σημαντικότερους ψαρότοπους!
Το 2019, οι αλιείς του Θρακικού Πελάγους, εκτός από ψάρια ξεκίνησαν να «ψαρεύουν» κι
απορρίμματα συμμετέχοντας στο πρόγραμμα «Ψαρεύοντας Απορρίμματα», που στοχεύει στην
απομάκρυνση των παθητικά αλιευμένων απορριμμάτων από μεγάλα βάθη και στην
παρακολούθηση της θαλάσσιας ρύπανσης μέσα από δεδομένα που έχουν εκπαιδευτεί να
συλλέγουν οι ίδιοι, ως έμπειροι πλέον Επιστήμονες Πολίτες.
Στο πρόγραμμα συμμετέχουν αλιείς από όλο το Αιγαίο έχοντας απομακρύνει 125 τόνους
βενθικών απορριμμάτων και καταγράψει περισσότερα από 200.000 σκουπίδια που έχουν
«ψαρευτεί». Ανάμεσα τους σημαντικά είναι και τα δεδομένα που έχουν συλλεγεί και για τα βενθικά
απορρίμματα του Θρακικού Πελάγους!
Σύμφωνα με αυτά, το Θρακικό Πέλαγος αποτελεί κι έναν τόπο που κατακλύζεται από
Εγκαταλελειμμένο Αλιευτικό Εξοπλισμό. Συγκεκριμένα, περίπου το 35% των απορριμμάτων που
έχουν απομακρύνει οι ψαράδες του προγράμματος, προέρχεται από την ίδια την αλιεία. Η
συντριπτική όμως πλειοψηφία από αυτά, το 57% των απορριμμάτων αλιευτικού εξοπλισμού,
προέρχεται από την αλιεία χταποδιών κι αποτελείται από τα πλαστικά κιούπια που
χρησιμοποιούνται ως παγίδες για χταπόδια.
Τα κιούπια ανήκουν και δηλώνονται στο Ολοκληρωμένο Σύστημα Παρακολούθησης Και
Καταγραφής Αλιευτικών Δραστηριοτήτων ως «ιχθυοπαγίδες», που αποτελεί μια συνολική
κατηγορία αλιευτικών εργαλείων και περιλαμβάνει τα κιούπια, τους κιούρτους και τα νταούλια.
Ενώ άδεια αλιείας με ιχθυοπαγίδες κατέχουν 358 σκάφη στην Ελλάδα, εκ των οποίων
περισσότερα από 90 δραστηριοποιούνται στο Θρακικό Πέλαγος, δεν μπορούμε να γνωρίζουμε
τελικά πόσα κιούπια χρησιμοποιούνται, καθώς δεν δηλώνονται ξεχωριστά.
Αυτό που όμως γνωρίζουμε από τα στοιχεία που συλλέγονται στο πλαίσιο του προγράμματος
«Ψαρεύοντας Απορρίμματα» είναι πως τα κιούπια για χταπόδια καταλήγουν τελικά ως
απόρριμμα και συσσωρεύονται στον βυθό του Θρακικού Πελάγους. Συγκεκριμένα το
μεγαλύτερο πρόβλημα εντοπίζεται στις περιοχές από τη Θάσο έως την Αλεξανδρούπολη, όπου
τα κιούπια χρησιμοποιούνται κατά κύριο λόγο!
Γι’ αυτό, ο αποτελεσματικός έλεγχος, η παρακολούθηση και η εφαρμογή της νομοθεσίας
αποτελούν βασικά βήματα για τη μείωση των εγκαταλελειμμένων πλαστικών κιουπιών που
καταλήγουν στο θαλάσσιο περιβάλλον.
Με την πάροδο του χρόνου και την αντικατάσταση των παραδοσιακών πήλινων κιουπιών από
πλαστικά, στις αρχές της δεκαετίας του 1990, το ζήτημα των κιουπιών που χάνονται κι
εγκαταλείπονται στο θαλάσσιο περιβάλλον έχει αποκτήσει πλέον παγκόσμιες διαστάσεις! Η
ευτελής αξία άλλωστε του πλαστικού δεν δίνει τα απαραίτητα κίνητρα στους αλιείς να
διασφαλίζουν την ανάκτησή τους από τη θάλασσα.
Για σταματήσουν τα κιούπια να «στοιχειώνουν» τον βυθό του Θρακικού πελάγους, η iSea έχει
ήδη κοινοποιήσει στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και στο Υπουργείο
Περιβάλλοντος και Ενέργειας μια σειρά προτάσεων που προκύπτουν από τα έως τώρα
δεδομένα, αλλά και μέσα από τη συνεργασία μας με τους αλιείς και τις προτάσεις των ίδιων.
Αυτές εστιάζουν 1) στην καλύτερη αστυνόμευση κι έλεγχο για την εφαρμογή της νομοθεσίας
σε σχέση με την παρακολούθηση της ποσότητας αλιευτικών εργαλείων από πλαστικό που
καταλήγουν ως Εγκαταλελειμμένος Αλιευτικός Εξοπλισμός στο θαλάσσιο περιβάλλον, και στην
επιβολή των προβλεπόμενων κυρώσεων και 2) στην τροποποίηση του αλιευτικού εργαλείου
μέσα από την επαναπεριγραφή του στη νομοθεσία, ώστε να ενισχύεται η ανθεκτικότητα, η
ανακυκλωσιμότητα και η επαναχρησιμοποίηση των εργαλείων και να διασφαλίζεται η μείωση
των απωλειών τους στο θαλάσσιο περιβάλλον. Εναλλακτικά, στην περίπτωση που οι προτάσεις
αυτές δεν είναι δυνατόν να εφαρμοστούν, η κατάργηση των πλαστικών κιουπιών και η
αντικατάστασή τους από άλλες ιχθυοπαγίδες αποτελεί μονόδρομο για να «αδειάσει» το Θρακικό
Πέλαγος, κι όχι μόνο, από τα κιούπια που το στοιχειώνουν!
Βρείτε περισσότερα στοιχεία για τα κιούπια ως σημαντικό βενθικό απόρριμμα στο Θρακικό
Πέλαγος και τις προτάσεις μας για την αντιμετώπιση του προβλήματος εδώ:
Με εκτίμηση,
Εκ μέρους της iSea
Κατερίνα Κατσαούνη, katerina.katsaouni@isea.com.gr
Υπεύθυνη Προγραμμάτων, Περιβαλλοντική Οργάνωση iSea
Πηγή https://www.evros24.gr/ 1/7/2024