8.000.000 άνθρωποι παγκοσμίως κάθε χρόνο χάνουν τη ζωή τους εξαιτίας του καπνού – Συμβουλές και συμπεράσματα από τον Κομοτηναίο καρδιολόγο Κ. Μάινα για κάπνισμα αλλά και ηλεκτρονικό τσιγάρο

Κάθε λεπτό 10 εκατομμύρια καπνιστές ανάβουν τσιγάρο και 15 άνθρωποι πεθαίνουν λόγω του καπνίσματος. Παρόλα αυτά, από τους 8 δις ανθρώπους στη Γη εκτιμάται ότι περίπου το 1 δις παραμένουν καπνιστές, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας και το κέντρο πληροφόρησης The Tobacco Atlas. Στην ίδια έρευνα, αναφέρεται ότι κάθε χρόνο γίνεται κατανάλωση πάνω από 5.000 δις τσιγάρων.

Θάνατοι που μπορούν να προληφθούν

Το κάπνισμα αποτελεί την πρώτη αιτία θανάτων που μπορούν να προληφθούν: σε όλο τον κόσμο ένας άνθρωπος πεθαίνει κάθε τέσσερα δευτερόλεπτα λόγω του καπνίσματος. Καρκίνοι -κυρίως των πνευμόνων- αλλά όχι μόνο, αναπνευστικά και καρδιαγγειακά προβλήματα είναι οι βασικές ασθένειες που συνδέονται με το κάπνισμα. Τον 20ο αιώνα εξαιτίας του καπνίσματος έχασαν τη ζωή τους 100 εκ άνθρωποι, βάσει έρευνας που δημοσιεύθηκε το 2009 στο περιοδικό Nature, αριθμός περίπου αντίστοιχος με όσους έχασαν τη ζωή τους… σε α’ και β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Σύμφωνα με τον Κομοτηναίο καρδιολόγο Κώστα Μάινα 8.000.000 άνθρωποι παγκοσμίως κάθε χρόνο χάνουν τη ζωή τους από τη χρήση καπνού, ενώ εξ αυτών 3.000.000 άνθρωποι χάνουν τη ζωή τους από καρδιολογικά νοσήματα εξαιτίας του καπνίσματος.

Μειώνονται οι καπνιστές, αυξάνονται οι ατμιστές

Ο αριθμός των καπνιστών μειώνεται εδώ και αρκετά χρόνια χάρη στα αντικαπνιστικά μέτρα που υιοθετούν οι χώρες, όπως η αύξηση των φόρων, την βελτίωση ενημέρωσης, ευαισθητοποίησης και δομών, αλλά συγχρόνως την αύξηση του ηλεκτρονικού τσιγάρου που όμως… δεν είναι αθώο. Πάντως, ενώ το 2000 το ένα τρίτο (33%) του παγκόσμιου πληθυσμού άνω των 15 ετών ήταν καπνιστές, το 2022 είναι περίπου το 20%.

«Τα ελληνικά στοιχεία δείχνουν ότι έχουμε μείωση της κατανάλωσης καπνού τα τελευταία χρόνια» επιβεβαίωσε ο Κώστας Μάινας, χαρακτηρίζοντας ενθαρρυντικό αυτό το στοιχείο. Απέδωσε τη μείωση των καπνιστών στη συνειδητοποίηση των κινδύνων, την ευαισθητοποίηση κι ενημέρωση καπνιστών και δυνητικών καπνιστών, την εφαρμογή του αντικαπνιστικού νόμου στην εστίαση, τον χαρακτηρισμό ως ποινικού αδικήματος ενήλικας να καπνίζει σε αυτοκίνητο παρουσία ανήλικου, αλλά και την οικονομία.

Σύμφωνα με τον καρδιολόγο, είναι πολύ σημαντικό να υπάρχει κατάλληλη ενημέρωση κι ευαισθητοποίηση της νέας γενιάς από μικρές ηλικίες, ώστε να μην ξεκινούν το κάπνισμα. Ο ίδιος πάντως παρατήρησε ότι πανελλαδικά, αλλά και τοπικά στον Δήμο Κομοτηνής, δεν γίνονται τόσες ενημερώσεις και δράσεις όσες θα έπρεπε στα σχολεία. Η ενημέρωση στα σχολεία δεν είναι θέμα χρημάτων αλλά βούλησης, αντιθέτως χωρίς κόστος υπάρχει μεγάλο όφελος για την υγεία όλων μας, εξήγησε.

Μπορεί να μειώνονται οι καπνιστές, όμως τα τελευταία χρόνια αυξάνονται ραγδαία οι ατμιστές, τόσο ηλεκτρονικού τσιγάρου όσο προϊόντων θέρμανσης του καπνού. Καπνιστές στρέφονται σε αυτά τα προϊόντα προκειμένου να κόψουν ή να περιορίσουν το κανονικό τσιγάρο, όμως παρατηρείται ακόμη και το φαινόμενο νέοι που δεν καπνίζουν καθόλου να γίνονται κατευθείαν ατμιστές. Ωστόσο, όπως υπογραμμίζει ο Κώστας Μάινας, «αυτές οι συσκευές δεν είναι αθώες, είναι καπνικά προϊόντα». Μάλιστα, πολλές από τις ουσίες που περιέχουν είναι επικίνδυνες και δεν υπάρχουν μελέτες πολλών δεκαετιών, ώστε οι επιπτώσεις τους στην υγεία μας να καταγραφούν με ψυχραιμία.

Κόψιμο… μαχαίρι;

Εάν τώρα κάποιος ξεκινήσει το κάπνισμα, η συμβουλή όλων είναι… να το κόψει. Πώς όμως μπορεί να γίνει κάτι τέτοιο, ιδίως όταν μιλάμε για εθισμένους στη νικοτίνη; Σύμφωνα με τον κο Μάινα το να κόψει ένας καπνιστής το τσιγάρο είναι το μεγαλύτερο δώρο στον εαυτό του.

Μόνο όμως όταν ένας καπνιστής έχει πραγματικά αποφασίσει να κόψει το κάπνισμα, συνειδητά, τότε μπορεί να το κάνει πράξη, σύμφωνα με τον καρδιολόγο. Τότε, μπορούν να τον βοηθήσουν επίσης δομές, στήριξη από τον περίγυρο, ακόμη και φάρμακα ή υποκατάστατα. Πρώτο συστατικό λοιπόν για να κοπεί το κάπνισμα είναι η βούληση του ίδιου του εξαρτώμενου απ’ αυτό.

Επιπτώσεις και στον πλανήτη

Τα τσιγάρα βλάπτουν όχι μόνο τους πνεύμονες και τις αρτηρίες των καπνιστών κι όσων βρίσκονται δίπλα τους, αλλά και τον πλανήτη, που είναι μία διάσταση που συχνά αγνοούμε. Η παραγωγή και η κατανάλωση καπνού προκαλούν την έκλυση 84 εκ τόνων διοξειδίου του άνθρακα ετησίως.

Σχεδόν 1 εκ τόνοι από γόπες πετιούνται ετησίως, μαζί με τα μη βιοδιασπώμενα φίλτρα τους που περιέχουν οξικό άλας. Η καλλιέργεια καπνού χρειάζεται κάθε χρόνο 22 δις τόνους νερού και η καπνοβιομηχανία παράγει 25 εκατ. τόνους στερεών απορριμμάτων.

Είναι πολλά τα λεφτά

Γιατί όμως δεν υπάρχουν πάρα πολύ δραστικές καμπάνιες και πρωτοβουλίες σε παγκόσμιο επίπεδο, ώστε το «παραδοσιακό» κι «εναλλακτικό» κάπνισμα να αποτελέσουν παρελθόν, προς όφελος όλων; Η απάντηση είναι απλή: είναι πολλά τα λεφτά.

Σύμφωνα με το κέντρο πληροφόρησης The Tobacco Atlas, τα αμερικανικά γραφεία οικονομικής ανάλυσης αναμένουν τα επόμενα πέντε με οκτώ χρόνια ετήσια αύξηση κατά περίπου 2,5% του ετήσιου κύκλου εργασιών του τομέα, ο οποίος το 2023 θα φτάσει τα 940 δις δολάρια, με μεγάλη τάση αύξησης των κερδών στα προϊόντα ατμού/θέρμανσης και μείωση στα προϊόντα καύσης. Έτσι λοιπόν στις πλούσιες χώρες η καπνοβιομηχανία στρέφεται σε άλλα προϊόντα, με πρώτα το ηλεκτρονικό τσιγάρο. Όμως, στις χώρες με χαμηλό ή μεσαίο εισόδημα οι μεγάλες καπνοβιομηχανίες συνεχίζουν την «επιθετική» πολιτική τους και δαπανούν μεγάλα ποσά για να αντισταθούν στα αντικαπνιστικά μέτρα.

Για την Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καπνίσματος ο ΠΟΥ καλεί τους γεωργούς να στραφούν στην καλλιέργεια βρώσιμων προϊόντων για να ενισχύσουν την επισιτιστική ασφάλεια, επισημαίνοντας ότι στην Αφρική τα εδάφη όπου καλλιεργείται καπνός αυξήθηκαν κατά σχεδόν 20% μέσα σε 15 χρόνια.

Να σημειωθεί, τέλος, ότι το κάπνισμα κοστίζει πολύ και στα ίδια τα κράτη, αφού απορροφά το 6% των παγκόσμιων δαπανών για την υγεία, σύμφωνα με έρευνα που συντόνισε ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας και δημοσιεύθηκε το 2018 στο περιοδικό Tobacco Control.

{Πηγή δημοσίευσης: https://xronos.gr/, του Διονύση Βοργιά, 1/6/2023}